Liever betalen dan gratis en balen

Steeds vaker zie ik het gebeuren. Er wordt een nieuw project opgestart: de herinrichting van een bedrijventerrein of een mooie nieuwe woonwijk. We zijn er jaren gestructureerd en met passie mee bezig en op het laatste moment gaat het één en ander toch stroef met de gratis vooraanleg van de nutsvoorzieningen. De planning moet worden omgegooid of zaken lijken bij uitvoering toch anders dan we dachten. Met als gevolg vertragingen voor de projectontwikkelaar en verder denkend natuurlijk ook problemen voor de toekomstige eigenaren. Hoe ontstaan deze problemen en hoe kunnen we deze problemen samen oplossen? Het is misschien wel makkelijker dan we allemaal denken.

Goede afspraken en contracten

Ik ben regelmatig gedelegeerd opdrachtgever tijdens de realisatiefase van een projectontwikkeling. We beginnen jaren van tevoren met de voorbereiding. Een uiterst belangrijk moment, want het is hét moment om goed afspraken te maken met elkaar. Je zorgt ervoor dat alles goed is afgestemd en goed is gecontracteerd. Ook over de nutsvoorzieningen worden afspraken gemaakt. Voor o.a. water, elektriciteit, internet en verwarming komt er een plan voor de infrastructuur die de nutsbedrijven zullen gaan aanleggen.

Grip blijven houden

Tijdens de uitvoer van het project kan het zo zijn dat zaken anders uitpakken dan verwacht. Belangrijk is dan dat je op elkaar terug kunt vallen en dat je grip kunt houden door middel van de contracten en afspraken die zijn gemaakt. Je moet nu eenmaal sturing kunnen blijven geven tijdens zo’n omvangrijk project. En deze sturing en grip op de aanleg is nu precies wat ik mis bij de nutsbedrijven. Er is geen grip op het aanleggen van de infrastructuur omdat nutsbedrijven nu eenmaal een eigen kostenstructuur en een eigen werkmethode hebben. Het idee dat je de nutsvoorzieningen gratis krijgt, oogt financieel leuk, maar de gevolgkosten zijn aanzienlijk. Veelal zorgt het juist voor extra overleg en extra handelingen.

Begrijp me goed, ik wil deze nutsbedrijven niet neerzetten als partijen waar je geen afspraken mee kunt maken. De aannemers van de nutsbedrijven zijn naar mijn mening met minimale budgetten gecontracteerd en onder voorwaarden die vaak ondoorzichtig zijn. Ze moeten vanwege die contractvorm elke afwijking aangrijpen om iets te verdienen en ook het project moet zich vaak schikken naar de wensen van deze partijen, omdat zij geen marges hebben. Dit moet we echt anders willen.

Twee oplossingen

Dat anders kan volgens mij op twee manieren. Als eerste is het verstandig dat nutsbedrijven gaan werken met duidelijke contracten per specifiek project. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden in de vorm van offertes en contracten tussen aannemer en opdrachtgever. En er moet meer ruimte komen om flexibel te kunnen zijn.

Ten tweede stel ik voor om ons deels te laten betalen voor de aanleg van nutsvoorzieningen. Ik spreek genoeg ontwikkelaars die bereid zijn om een coördinatievergoeding te betalen. Op deze manier houden we meer grip. Nu kost het me weliswaar niets, maar kan ik ook geen bindende afspraken maken.

We hebben elkaar wel nodig

Volgens mij kunnen we deze situatie goed oplossen. Maar, we hebben elkaar wel nodig. Hoe mooi zou het zijn als we met verschillende partijen eens zitten over hoe we dit in de toekomst beter kunnen doen. Laten we samen slimmer zijn! Misschien ben je het hier mee eens, of misschien juist wel helemaal niet. Of: misschien heb je nog wel een beter idee?