De mens is bang om te veranderen. We houden vast aan wat er is en aan dat wat we al jaren doen zoals we het doen. Hoe mooi zou het zijn als we deze status van schijnbare veiligheid zo af en toe kunnen ontstijgen? Onszelf de vraag stellen ‘waarom doen we eigenlijk wat we doen?’ en ‘wat gebeurt er als we dat vanaf nu helemaal niet meer zouden doen?’ Zouden we dan niet veel creatiever zijn en meer kunnen bereiken?

Laten we deze gedachten ook eens loslaten op de bestaande bedrijfsstructuren. In de eerste plaats de tijd te nemen om kritisch naar onze eigen structuren te kijken en creatief te denken in misschien wel leukere en efficiëntere oplossingen.

Het vasthouden aan bestaande structuren zie je vooral bij de van oudsher traditionele organisaties in Nederland. Daar waar historie en rangorde nog steeds de denkpatronen van vandaag grotendeels bepalen. Onze waterschappen en hoogheemraadschappen waren daar goede voorbeelden van, maar ook daar zie je de laatste jaren wel een modernisering in denken. Vanuit een PDCA-cyclus naar programmadenken, assetmanagement en meer HRM-sturing, denkend vanuit de mens en haar behoeftes om goed te kunnen functioneren. Het echt loslaten van de afdelingsstructuur met elk een leidinggevende vergt nog wat tijd… maar beweging is er al wel!

Wat ik echter vaak op directieniveau en platforms als de Unie van Waterschappen nog mis, is de stip op de horizon, het proces ná dat wat we nu al aan het doen zijn. Waar willen we als waterschappen Nederland over tien jaar staan? We blijven vastzitten in de dingen doen die we doen. Eens; we zijn aan het nadenken over het wel of niet centraliseren van taken (centrale proceskamer), en het efficiënter optuigen van storingsdiensten. Wat hoort nu bij Procesvoering en wat is Onderhoud? Stuk voor stuk nuttige exercities om de bestaande bedrijfsvoering te optimaliseren waarin wij ook verschillende waterschappen hebben geholpen. Maar hoe ziet de stap daarna eruit?

Durf als directie en als Unie van Waterschappen eens op de bühne te gaan staan en te roepen dat we in Nederland bizar ver vooroplopen in kennis over waterbeheersing en afvalwaterzuivering. Durf eens te zeggen dat je als waterschap in de toekomst alleen nog maar wilt doen waar je echt specialist in bent; helemaal niet meer bezig bent met het repareren van een pomp ergens, of het onderhouden van een afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI). Durf de interne afdelingen Beheer, Onderhoud en Nieuwbouw te saneren en aan de markt over te laten. Dat is een stap verder denken. Dát is de stip op de horizon.

Maar durf ook te zeggen dat je als gezamenlijke waterschappen een kenniscentrum Nederland wilt zijn. Met specialistische kennis over het procesvoeren van het afval- en oppervlaktewater. Met vakkennis op hoog niveau centraal de processen aansturen, gebruik makend van de assets (zuiveringen, watergangen en gemalen) die door de monteurs en externe partijen in het gewenste 0-niveau gehouden worden. Je zou zelf juridisch afstand kunnen doen van de assets als je echt ver door durft te denken….

Het resultaat? een reductie van het aantal fte bij de waterschappen van zomaar minimaal 40% en werkgelegenheid voor de markt. Maar ook een transitie van de rol van de waterschappen van solitaire eenheden verdeeld over Nederland waar men alles doet, naar een landelijk kenniscentrum op enkel procesvoering. Met een hoger niveau procesvoerders, efficiëntere bedrijfsvoering en een pr-positie op het gebied van procesvoering en kennis van Nederland in de wereld!

Stel je eens voor…

Raoul Rijntjes

Raoul Rijntjes

Directeur

06-41 189 098